حجت الاسلام والمسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی، استاد حوزه علمیه قم درباره اینکه تخریب نمازخانه اهل سنت ولو به صورت قانونی تا چه حد می تواند حساسیت های مذهبی به همراه داشته باشد در گفت و گو با خبرنگار شفقنا گفت: آنچه باید به صورت اساسی و مبنایی صورت پذیرد، متاسفانه شکل نگرفته و اینگونه از حوادث و اتفاقات ناشی از عدم تحقیق و بررسی است که اثر ناثوابی بر جامعه تحمیل می کند. در گذشته به لحاظ تاریخی اختلافاتی بین مذهب تشیع و تسنن وجود داشت و دشمنان در این رابطه دشمنی هایی از این سو و آن سو ایجاد می کردند و مبنای اختلاف افکنی را به عنوان یک اصل اساسی در بین همه فرقه ها و مذاهب خصوصا شیعه و سنی ایجاد کرده بودند.

او ادامه داد: متاسفانه اکنون در کشور ما به لحاظ همان مسایل تاریخی، نسبت به این جریان زمینه و نگاه خوبی وجود ندارد. در فقه و سنت ما برای زندگی مسالمت آمیز بین دو تفکر اهل تسنن و تشیع آموزه های بسیار مناسب و شایسته ای وجود دارد، اما به دلیل نا آگاهی یا غرض ورزی هایی این مساله به صورت روشن در جامعه ما تعریف نشده و به صورت فرهنگ در نیامده است. اینگونه از حرکت هایی که انجام می شود[تخریب مساجد اهل سنت] حال قانونی یا غیر قانونی هیچ سازگاری با فرهنگ اصیلی که در متن دین در ارتباط و کیفیت تعامل بین فرقه های مختلف مذهبی و دینی باید وجود داشته باشد، ندارد.

او در مورد اینکه مطالبه اهل سنت برای ساخت مسجد یا نمازخانه در پایتخت کشوری که اکثریت شیعه هستند را به صواب می دانید یا خیر، گفت: از هر فرقه ای که در کشور قانونی شناخته شود و مجوز حضور دینی، فرهنگی و مذهبی را از نظام دریافت می کند، انتظار این است که بتوانند از راه های قانونی و مقررات رسمی کشور خواسته های خود را پیگیری کنند، اما اینکه چرا اقداماتی نظیر تخریب مسجد اهل سنت صورت می گیرد، متاثر از فرهنگی است که سنخیتی با آموزه های دینی و خصوصا فرقه ای ما ندارد و باید این ضعف ها، مشکلات و چالش های اجتماعی، فرقه ای و مذهبی را از خاستگاه علم فقه بررسی کنند و خادمان فقه، اخلاق و حقوق با توجه به معیارهایی که امروز در جهان وجود دارد و همچنین معیارهای اصیلی که در فرهنگ دینی کاملا جوابگوی اینگونه از مسایل هستند، موادی را تولید کنند که بتواند منبعی برای فرامین و مقررات اجتماعی باشد. آیت الله جوادی آملی می گویند که ما قانون نانوشته ای داریم به نام فقه و این قانون نوشته مبتنی از آن قانون ناشناخته است و اینجا جایگاه حضور فقیهان و کارشناسان دین است که باید با خبریت تمام و شناخت معیارهای جهانی و تعامل فرقه ها و مذاهب و تحول در اصول و قواعد هر فرقه ای بتوانند این تعامل را به نحو احسن انجام دهند.

جوادی آملی در پاسخ به اینکه فقه شیعه پتانسیل حل مشکلات اجتماعی رخ داده میان اهل سنت و تشیع را دارد؟ گفت: باید توجه داشته باشیم که ما یک اختلافات دینی داریم، مثل دین یهود و مسیحیت و اسلام و یکسری اختلافات مذهبی داریم مثل مذهب شیعه یا سنی. در فضای مذهب سنی هم اختلافاتی وجود دارد مانند حنفی، مالکی و شافعی و در حوزه شیعه هم شیعیان هفت امامی، پنج امامی و غیره؛ هرکدام از اینها جایگاه خاص خود را در فقه دارند و فقه پویای تشیع کاملا می تواند در این زمینه ها جوابگو باشد البته اگر فقیهان و متخصصان وارد شوند و مسایل حاشیه ای و مسایلی که دخالت در تاریخ این کشور و تاریخ سنی و شیعه است را ملاحظه کنند؛ چون به هر حال در هر دوره ای ممکن است به خاطر بسیاری از جریان های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و مسایل دیگر هجمه ها و ناجوانمردی هایی وجود داشته باشد، اینها هیچ وقت ملاک نیستند و می شود از این جهت بررسی کرد که چون معیار و مبانی برای این مساله در جهان تشیع تولید نشده و آموزه هایی که بتواند یک خط کش مستقیم فرایندی را به لحاظ نوع تعامل با این فرقه ها ایجاد کند، وجود ندارد با همچین مسایلی در طول تاریخ مواجه هستیم.

او افزود: آیت الله جوادی آملی می گویند، این تشیع و جاده سازی تشیع در نظام جهانی است که باید با یک جهان اندیشی و جهان دینی، مسیر آینده تفکر اسلامی و خصوصا تفکر شیعی را سازماندهی و ساماندهی کند؛ البته فقه نقش اساسی را در این رابطه بازی می کند. به اعتقاد من اگر کارشناسان و فقهای با خبریت که هم از جایگاه دانش فقه و هم از جایگاه دانش، اخلاق و حقوق برخوردار هستند بتوانند با معیارهایی که در فقه ما تعریف و شناخته شده و قابل اعتماد است، یک کارشناسی جامعی داشته باشند بسیار خوب است.

دکتر مرتضی جوادی آملی تعاملات میان علمای شیعه و اهل سنت در ایران را مورد ارزیابی قرار داد و گفت: ما در فضای دینی یک فرهنگ تخصصی و یک فرهنگ عمومی داریم؛ در فرهنگ تخصصی که کارشناسان دینی با هم مذاکره می کنند، هیچ جای اختلاف و برخوردهای اینگونه که مشاهده می کنیم، نیست؛ یک فرهنگ عمومی ساختگی است که حتی در فرهنگ تخصصی ما سایه افکنده و اجازه نمی دهد که فقه مجال اصلی خود را پیدا کند و به میدان بیاید، متاسفانه فرهنگ عمومی، فرهنگ عوامی است نه عمومی و هیچ قالب و مبنایی برای آن نیست و گاهی اوقات مسایل خرافی و امثال اینها مجموعه فرهنگ عوامی جامعه را پر می کند، اگر اینها وجود نداشته باشند ما در فرهنگ تخصصی که کارشناسان، فقها و آشنایان به فرهنگ اصیل دینی هستند، هیچ اختلافی را شاهد نخواهیم بود. شما می بینید که شیخ الازهر چه نظری راجع به تشیع دارد و چه نگاهی به یک مرجع شیعی مثل حضرت آیت الله العظمی بروجردی دارد و چگونه تعامل در حد معیارهای تخصصی انجام می شود. جامعه ما باید از فضایی که شخصیت هایی همانند آیت الله العظمی بروجردی که مرجع اعظم عصر خودش بود و هم اکنون فرهنگ روش بینی و روشنگری او در جامعه ما می تابد، درس بگیرد ولی چون فرهنگ عوامی ما ریشه در خرافه ها، خواب دیدن ها، دشمنی ها و قضاوت های نا به جا دارد و همچنین متاثر از آفت ها و آسیب های دشمنان حقیقی بیرون از حوزه شیعه و سنی است، اختلاف افکنی و تفرقه را به عنوان یک اصل برای سرکوب کردن جوامع اسلامی می دانند، اگر این مسایل اصل قرار گیرد، طبیعی است که فرهنگ تخصصی ما تحت شعاع قرار می گیرد و هیچ وقت نمی تواند به صحنه بیاید و از این مواضع دفاع کند.

حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی گفت: من معتقدم مراکزی که متولی فرهنگ جامعه هستند و همچنین رسانه ها، خصوصا رسانه هایی که اهل تعهد و مسوولیت هستند و می خواهند مسیر جامعه را در مسیر صلاح و رستگاری قرار دهند و زمینه تلاش شایسته را در جهان از جایگاه مکتب تشیع فراهم بیاورند، اگر بتوانند فرهنگ عوام را از جامعه بردارند و فرهنگ عمومی متاثر از فرهنگ تخصصی را ایجاد کنند، زمینه رشد و تعالی جامعه فراهم خواهد شد.

انتهای پیام/

پایگاه خبری اسرا