حدت حوزه و دانشگاه به معنای وحدت در مبانی است/ دلیل حاشیه‌نویسی بر کتب قدیمی حوزه چیست

به گزارش جبهه روشنفکری انقلاب اسلامی به نقل از فارس؛ دومین همایش ملی وحدت حوزه و دانشگاه صبح امروز (یکشنبه ۲۱ آذر ماه) با حضور آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، برخی روسای دانشگاه‌ها و مسئولین دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و حجت‌الاسلام شاطری دبیر شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد.

رشاد در این همایش عنوان کرد: در آستانه هفته وحدت در جهان اسلام هستیم که امروزه این آرمان، آماج تهاجمات جاهلان و معاندان و کافران و تکفیریان قرار گرفته و همینطور در آستانه روز وحدت حوزه و دانشگاه هستیم که قطعا آن هم آماج بدخواهان کشور و نظام و معنویت قرار دارد.

وی در ادامه افزود: هر دو رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی آرمان‌های بلندی را مطرح کردند اما باید تأسف خورد که اینها خوب فهم نشد و یا در مقام عمل خوب عمل نشد. یک سلسله اقدامات معمولی صورت پذیرفت ولی کمتر به عمق صحبت‌های آنها توجه کردیم و در نتیجه این آرمان‌ها به خوبی تحقق نیافت و بدتر آنکه برخی از آنها تحریف و دگرگونه تعبیر شد.

آیت‌الله رشاد با اشاره به اینکه رهبری کنونی انقلاب هم امروزه آرمان‌های بسیط بیشتری را مطرح کردند، گفت:‌اما من تصور می‌کنم آفات زیادی الان وجود دارد که علت دست نیافتن به آنها نیز عدم تلقی صحیح به آنها است. من گاه از زبان خودشان شنیدم که فلان مطلب را که ما گفتیم، نفهمیدند من چه گفتم. یادم می‌آید در بحث از تهاجم فرهنگی همان اوایل نکاتی را خدمت رهبری خواستم پیشنهاد کنم که البته مبدأ تصمیم ۳۰ سال برای خودم هم شد.

رهبری به کرات گفته‌اند که مباحثی را که درباره تهاجمات فرهنگی مطرح کرده‌اند،‌حتی مسئولین خوب ما هم متوجه نشده‌اند

رییس شورای حوزه‌های علمیه تهران اظهار داشت: یک زمان که تهاجم سیاسی به ما شد همه هم و غم ما این شد که تهاجمات نظامی را دفاع کنیم و همه جهان نیز شاهد بود که ما چه کردیم و پای همه چیز ایستادیم. اما نکته اینجاست که تهاجم سیاسی و نظامی دیده شد اما تهاجم فرهنگی دیده نشد این همان مبحث خود رهبری است که فرمودند، مسئولین نفهمیدند من در این زمینه چه گفتم، بعد هم گفتند که مسئولین خوب نفهمیدند!

رییس شورای حوزه‌های استان تهران در موضوع وحدت حوزه و دانشگاه گفت: دراین زمینه هم ما کار معرفتی دقیق، روشمند، اصولی و مبنایی نکردیم تا مشخص شود مراد از وحدت حوزه و دانشگاه چیست مسلم این است که مراد وحدت سازمانی نیست امام و رهبری کنونی نمی‌خواهند بگویند حوزه و دانشگاه یکی شوند ، اینها دو نظام مختلف علمی است و بنا نیست ادغام سازمانی شوند و چنین چیزی مراد نیست.

وی با بیان اینکه حتی مراد این هم نیست که یکسان سازی و متحد ساختن موضوع کار دانشگاه و حوزه صورت بگیرد، توضیح داد: من به عنوان یک طلبه این نکته را می‌گویم و موضع رسمی دیپلماتیک و عامی نمی‌گیرم در شأن من هم نیست اما اعتقادم این است حتی برخی علوم و رشته‌ها امروز باید از دانشگاه‌ها به حوزه منتقل شود و برخی علوم حوزوی به دانشگاه‌ها منتقل شود.

برخی علوم و رشته‌ها امروز باید از دانشگاه‌ها به حوزه منتقل شود و برخی علوم حوزوی به دانشگاه‌ها منتقل شود

رشاد در ادامه گفت: پس امروز اگر چیزی از حوزه ذاتا به دانشگاه مربوط می‌شود باید به آنجا منتقل شود پس وحدت حوزه و دانشگاه به معنای یکسان سازی و یگانه کردن حتی موضوع کار دانشگاه و حوزه هم نیست بلکه مفهوم این است که حوزه و دانشگاه به لحاظ مبانی معرفت شناختی ، وجود شناختی، ارزش شناختی، منطق علمی به هم نزدیک شوند نه موضوع علم.

وی همچنین افزود: تجارب عمیق و دقیق حوزه‌ها طی هزار سال شکل گرفته و در حوزه تربیت، معرفت، سبک زندگی و معیشت شکل گرفته اینها باید در دانشگاه تدریس می‌شد روش‌های نو تحقیق و تدریس دانشگاه‌ها باید به حوزه‌ها منتقل می‌شد. به لحاظ مبانی معرفتی، ارزشی، منظر و نگاه به هستی  و منطق علمی باید دانشگاه و حوزه به هم نزدیک شوند.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: حوزه علمیه که نظام علمی جامعه در همه اضلاع و زوایای کار تعلیم و تربیت طی افزون بر هزار سال در گذشته شکل گرفته و بدان عمل شده بوده هرچند باید گفت این تجربه هزار ساله مدون نیست یعنی بنده که طلبه بینابینی هستم که از گذشته هم با دانشگاه و هم حوزه ارتباط دارم و در هر دو بخش خادم هستم، بدین امر معتقدم.

وی اظهار داشت: فقط به مصاحبه و همایش و اقدامات سوری و شعاری و عاطفی بسنده کردن، مشکلات ما را رفع نمی‌کند بلکه اگر اینها تکرار و طولانی شود آرمان را خنثی کرده و آرام زیبایی‌های هدف را از بین می‌برد و ما را قانع می‌کند که یک کاری کرده‌ایم هرچند نتیجه‌ای نداشته است.

*۲ نظریه در باب روش آموزش و پژوهش

رشاد با بیان اینکه امروزه ما در حوزه آموزش و پژوهش و سنجش رشد محصلین به خطا می‌رویم، توضیح داد: آنچه امروزه در دانشگاه‌های ما و واحدهای آموزش و پرورش و حوزه اخیر جریان دارد یک نظام آموزشی نادرست و غلط است پس آنچه ما می‌گوییم با حواشی دو نظام می‌تواند داشته باشد، این مبحث دغدغه سال‌های اخیر بنده است که تاکنون نیز مرا درگیر کرده است و تبدیل به نظریه و کتاب هم شده است؛ یک نظریه می‌گوید که دانشجو و طلبه حافظه محور باید تحصیل کند یعنی مجموعه‌ای معلومات و مهارت‌ها را به صورت علم حصولی از استاد دریافت و آن را یاد بگیرد.در پژوهش هم وضعیت اسفبار ما امروز مشخص است.

وی د راین باره افزود: حدود نیمی از آمار تحقیقات کشور ما امروز پایان نامه‌های ارشد و رساله‌های دکتری است و می‌توانید بروید و وضعیت آنها را بپرسید. رساله داریم که ۹۹ درصد آن اخذ از رساله دیگر است! جلوی دانشگاه تهران به راحتی می‌توانید رساله سفارش بدهید و کمک بگیرید و رساله بنویسید البته اقداماتی شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارتخانه‌های علوم و بهداشت انجام دادند که با این تخلفات مبارزه بشود اما این واقعیت فعلی دانشگاه‌های ما است.

رشاد اظهار داشت: اگر گفته می‌شود که ۵۰۰ هزار رساله و پایان‌نامه و همین حدود هم تحقیق غیر دانشجویی در سال منتشر می‌شود، وضعیتش مشخص است اگر بنا بود این تحقیقات واقعا تحقیق بود چه شرایطی داشتیم. یک دانشجو دو صفحه مطلب می‌نوشت اما در آن دو صفحه یک حقیقت را افشا و کشف می‌کرد بنابراین ما نباید آنقدر به حجم و متن اصرار کنیم یکی از سنت‌های خوب حوزه‌های علمیه که گاهی برخی تصور می‌کنند خوب نیست، همین توجه به تحشیه و تعلیقه و شرح و حاشیه نگاری بیش از متن نگاری است.

وی در ادامه گفت: گاهی انتقاد می‌کنیم که روزی مرحوم محقق خراسانی کتابی به نام کفایه‌الاصول نوشته، شما الان ۱۵۰ سال است بر آن حاشیه می‌زنید، خب یک کتاب دیگر بنویسید! درحالی ما حرف‌های خودمان را در این حاشیه‌ها می‌نویسیم دیگر چه نیازی است که متن جدید بنویسیم! سنت تعلیقه و حاشیه‌نگاری فلسفه‌اش در حوزه این است.

آیت‌الله رشاد اظهار داشت: علت این آفات این است که روش ما غلط است تجربه‌های حوزه به دانشگاه و دانشگاه به حوزه منتقل نشده است.

انتهای پیام/

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *