حجت الاسلام والمسلین دکتر حسن‌آقا‌نظری رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار پایگاه خبری ـ  تحلیلی طلیعه در پاسخ به سؤالی در خصوص بررسی مقایسه ای دانشگاه ها یا پژوهشگاه های میان رشته‌ای اسلامی انسانی پسا‌انقلابی ایران باتجربه های مشابه در مالزی، مصر، تونس، ترکیه و عربستان گفت: تجربه‌های میان رشته‌ای اسلامی انسانی برعکس آنچه در ابتدا متصور است مخصوص ایران نیست و در سه دهۀ گذشته در کشورهای اسلامی رو به توسعه موارد مشابهی تجربه شده است.

وی با بیان این که در دانشگاه الازهر یا مجتمع زیتونیه تونس یا در خود مالزی و شرق آسیا و نیز ترکیه تجارب مشابه و حداقل موازیی را می‌توان یافت، افزود: اما در جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی مراکز دانشگاهی و پژوهشگاهی توانستند تحقیقات و مطالعات اسلامی خود را به گونه ای گسترش دهند که مفیدتر از کشورهای اسلامی دیگر باشد.

آقانظری خاطرنشان کرد: بحث های کورهای اسلامی دیگر بسیار سطحی است به اعتبار این که منابع غنی در اختیارشان نیست منابع غنی اسلامی در دستشان نیست پس بحث‌های پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌هایشان مانند جمهوری اسلامی ایران پخته و غنی نیست و ما خودمان را در سطحی کاربردی‌تر از نمونه‌های خارجی دیگر می دانیم.

وی تاکید کرد: مراکز تحقیقاتی و مطالعاتی کشورهای اسلامی در سراسر جهان تنها مقداری در بحث های تفسیر قرآن کریم نکاتی را می توانند مطرح کنند و در شاخه‌های دیگر مانند حدیث و روایات اطلاعاتشان کافی نیست زیرا منابع اسلامی احادیث و روایات این ا به اندازه منابعی که ما در اختیار داریم کامل نیست.

عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ادامه در پاسخ به سوال دیگری راجع به کاربردی بودن تحقیقات اسلامی که پژوهشگاه‌های کشورمان انجام داده اند، اظهارداشت: نتایجی که در مطالعات انجام شده در پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران که به آن ها دست یافته ایم این روزها از حالت تئوری صرف خارج شده و به کاربرد رسیده است.

وی به مثال استفاده از تئوری بانکداری اسلامی در زمینه های بانکی و بورسی جمهوری اسلامی ایران و حتی کشورهای خارجی اشاره کرد و گفت: مثلا در بانکداری اسلامی و سازمان بورس که از این تئوری استقبال کرده اند و مراکز بیرونی که مسلمان نیستند هم در این زمینه تلاش دارند که از مبانی بانکداری اسلامی بهره مند شوند.

وی ادامه داد: با این که بورس مرکز تحقیقاتی علوم انسانی نیست ولی کشورهای دیگر مرتب جستجو می کنند تا از قوانین مثبت و کارا بهره مند شوند و چون قوانین اسلامی در همه زمینه های علوم انسانی از جمله بانکداری اسلامی کارا هستند پس بخش‌های مختلف به آن جذب می شوند.

نظری با تاکید براین نکته که علوم انسانی اسلامی کاربردی است، عنوان کرد: به هین دلیل نتایج کاربردی که پژوهشگاه ها و دانشگاه‌های اسلامی ایران به آن دست می یابند می‌تواند از سوی نهادهای مختلف در جهان هم مورد استفاده قرار بگیرد.

رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ادامه راجع به این که با این روند تا چند سال آینده ما می توانیم در زمینه تکیه بر علوم انسانی اسلامی به صورت کامل اقدام کنیم، اظهارکرد: علم آخر ندارد ولی با توجه به کاری که انجام می شود در مراکز دانشگاهی ما این امر به سرعت صورت می گیرد.

وی به مصوبه های شورای تحول و سرفصل‌های جدید این شورا برای ابلاغ به نهادهای ذیربط اشاره رد و گفت: سرفصل‌هایی که  نسبت به مسائل اسلامی نتیجه‌گیری می شوند پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌های ما را بیش از گذشته موظف به توجه به مسائل اسلامی می‌کند به همین دلیل سرعت مطالعه و تحقیق در این زمینه افزایش می‌یابد.

نظری با یادآوری این که کار تحقیق و پژوهش برای رسیدن به الگوی کامل اسلامی در خصوص علوم انسانی بلافاصله بعد از انقلاب اسلامی آغاز به کار کرده است، خاطرنشان کرد: اما در سال‌های اخیر که مقام معظم رهبری تاکیداتی وسیع در خصوص جایگزینی علوم انسانی اسلامی در دانشگاه ها به جای علوم انسانی غربی داشتند، شورای انقلاب فرهنگی و کارگره‌های شورای تحول هم با جدیت بیشتری به این امر توجه داشته‌اند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به مطالعات و تالیفات فراوانی که از سوی اساتید دانشگاه ها و حوزه در سال‌های اخیر در خصوص اسلامی‌سازی علوم انسانی صورت گرفته، اشاره کرد و افزود: در شاخه‌های مختلف علوم انسانی ما پیشرفت‌های چشم گیری در توجه به مبانی اسلامی داشته‌ایم و به طور مثال می‌توانیم به شاخه مدیریت از علوم انسانی اشاره کنیم که در زمینه علوم انسانی مثل مدیریت منابع کافی در مبانی اسلامی داریم که می توانیم برآن تکیه بزنیم.

وی همچنین در خصوص رشته حقوق هم یادآور شد: رشته حقوق نیز به این دلیل که زیر نظر فقه فعالیت داشته و از نظر فقهی از ابتدای انقلاب اسلامی حقوق اسلامی هم تدوین شده است شاهد بوده‌ایم که با تاسیس دانشکده‌های حقوق رجال فقهی هم به کار گرفته شده‌اند و این رشته از علوم انسانی در حال حاضر در کشور ما بیش از سایر شاخه‌های این علم به اسلام و فقه تکیه زده است.

نظری همچنین به شاخه‌های دیگر علوم انسانی که مبانی اسلامی توانسته در آن ها نفوذ کرده و به صورت علوم انسانی اسلامی درآمده‌اند اشاره کرد و افزود: همچنین در شاخه هایی چون روانشناسی، جامعه شناسی و قتصاد این پیشرفت‌ها قابل توجه بوده‌اند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گرایش بیش از پیش نهادهای اقتصادی به اقتصاد اسلامی را یکی از نتایج تلاشهای فراوان پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌های اسلامی در ایران دانست و خاطرنشان کرد: امروزه بسیاری از مراکز در سطح وسیعی از مبانی اقتصاد اسلامی بهره می برند که این امر نشان از موفقیت اساتید دانشگاهی و تألیف آن ها در ایران دارد.

انتهای پیام/