موانع نظریه‌پردازی در علوم انسانی/با تنگ‌نظری نمی توان نظریه ارائه داد
وی تاکید کرد: ما با یک امر دشوار و سخت مواجه هستیم، بنابراین مسئله نظریه دادن و دفاع کردن از تئوری کار هر کسی نیست. وقتی این کار دشوار شد همه یا نمی‌توانند آن را انجام دهند یا رغبت ارائه نظریه را نداشته باشند، بنابراین به تدریس مشغول می‌شوند.
مدیرگروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: طبیعت دشوار نظریه پردازی باید حل شود تا سایر مشکلات برطرف و راه برای استعدادهایی که می‌توانند نظریه‌پردازی کنند باز شود.
پرهیز از شتاب‌زدگی
حجت‌الاسلام غفاری با بیان اینکه برای ارائه نظریه نمی‌توان حرکت شتاب‌زده، عجولانه و سریع داشت، تصریح کرد: این حرکت باید آرام و در عین حال به سوی قله‌های جدید باشد و از شتاب زدگی پرهیز شود. البته ایستایی و یک جا قرارگرفتن هم درست نیست.
وی افزود: متاسفانه در جامعه علمی ما به ویژه در حوزه و دانشگاه، توجه به علوم انسانی در ابعاد فقه و اصول بسیار بیشتر از علوم انسانی به معنای فلسفه و کلام است این باعث شده رغبت به مباحث فلسفی و کلامی کمتر باشد. وقتی علم اصول و فقه خواهان بیشتری داشته و مشتریان آنها بیشتر باشد، توجه به این رشته‌ها بیشتر می‌شود، بنابراین برای اینکه رشد علم در سایر علوم رونق بگیرد باید برنامه‌ریزی شود.
مدیرگروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه وقتی رغبت به فلسفه و کلام کمتر شده، نظریه پردازی در این رشته‌ها هم کمتر می‌شود، اظهار داشت: البته شاید نتوان در حد فقه و اصول، به فلسفه نگریست اما به این معنا نباشد که به فلسفه کم توجه شود.
با تنگ نظری نمی‌شود نظریه‌پردازی کرد
حجت‌الاسلام غفاری گفت: نظریه پردازی بنیان جدیدی را تاسیس‌کردن است و در تاسیس یک بنای جدید ممکن است برخی از بناها و مبانی بهم بریزد و ممکن است نظریه خیلی از افراد رد شود، بنابراین جامعه علمی باید صعه صدر نشان دهد. اگر جامعه ما در برابر منتقدان علمی حوصله نداشته باشد، نمی‌توانیم نظریه پردازی کنیم.
به گفته این استاد حوزه و دانشگاه، نظریه پردازی باید در فضایی اتفاق بیفتد که مخالفان و موافقان به راحتی حرفشان را مطرح کنند. با تنگ نظری و مخالفت نمی‌شود نظریه‌پردازی کرد. ترسیدن از نقد و فاصله گرفتن از انتقادهای علمی از آفت‌هایی است که مانع رشد علمی می‌شود.
حمایت مادی و معنوی از نظریه‌پرداز
مدیرگروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بر لزوم حمایت‌های مادی و معنوی از صاحبان ایده و نظریه تاکید کرد و افزود: حمایت‌های مادی و معنوی که از فعالان دیگر رشته‌ها انجام می‌شود با حمایت‌هایی که از یک نظریه پرداز در حوزه علوم انسانی اسلامی می‌شود قابل مقایسه نیست.
حجت‌الاسلام غفاری گفت: درآمد برخی از اصناف قابل مقایسه با درآمد یک نظریه پردازی که ۱۵ یا ۲۰ سال کار می‌کند که یک نظریه را مطرح کند، نیست.
وی ادامه داد: به لحاظ معنوی باید سیستمی تعبیه شود که وقتی نظریه پرداز، نظریه ارائه کرد و مورد پذیرش قرار گرفت، بلافاصله به کتاب‌های سیستم‌های آموزشی راه پیدا کند، ولی متاسفانه ما با این خلاء مواجه هستیم. یعنی نظریه‌پرداز، نظریه خود را عرضه می‌کند، منتقدان نقد می‌کنند و پس از دفاع نظریه‌پرداز و در نهایت تثبیت آن، نظریه رها می‌شود.
این استاد حوزه و دانشگاه معتقد است که باید فرایندی طراحی و اجرا شود که رهاورد علمی نظریه‌پردازان در متون آموزشی گنجانده شود.
مدیرگروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: جایزه‌ای که به متفکران علوم انسانی که ۲۰ یا ۳۰ سال برای تولید علم زحمت می‌کشند، داده می دهند قابل مقایسه با درآمد یک ماهه یک پزشک نیست.
وقت نظریه‌پردازان هدر می‌رود
حجت‌الاسلام غفاری ارائه خدمات به نظریه پردازان را مورد تاکید قرار داد و افزود: گاهی برخی نظریه پردازان تمامی کارهای کلی و جزئی را خودشان انجام می‌دهند و وقت زیادی از آنها برای نامه نگاری و رفت و آمد هدر می‌رود.
وی تاکید کرد: باید در همه موارد تسهیل سازی شود تا وقت کافی در اختیار نظریه‌پردازان باشد نه اینکه کارهای حاشیه‌ای وقت استاد را بگیرد، در حالی که این وقت گرفتن‌ها به جامعه علمی صدمه می‌زند.
منبع: مهر
انتهای پیام/