رجانیوز- گروه اقتصادی: بیش از هزار نفر از استادان و اعضای هیأت‌های علمی دانشگاه‌های سراسر کشور، در روز شنبه ۱۳۹۴/۰۴/۱۳ با رهبر انقلاب دیدار داشتند، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نقش استادان را در تعلیم و تربیت نسلی پرتلاش، مؤمن و پیشرو، نقشی بی‌بدیل خواندند و با تأکید بر پرهیز از حاشیه‌سازی  در محیط‌های علمی افزودند: شتاب علمی کشور، به هیچ دلیلی، نباید کاهش یابد.
در ابتدای این مراسم هفت نفر از اساتید به بیان نقطه نظرات خود پرداختند. که یکی از این سخنرانان دکتر حجت الله عبدالملکی- استاد دانشگاه معارف اسلامی و اقتصاد بود.عبدالملکی در این دیدار با اشاره به ظرفیت های بالقوه اقتصاد ایران گفت ما می توانیم با یک بهره برداری مناسب از منابع موجود کشاورزی، در میان مدت به دوازدهمین قدرت اقتصادی جهان تبدیل شویم، وی افزود؛ همگام با این اقدام اگر از ظرفیت های نخبگان در اقتصاد دانش بنیان بهره برداری کنیم و همچنین نفت و گاز را محور توسعه صنعتی کشور قرار دهیم (به جای خام فروشی) در بلندمدت می توانیم به سومین قدرت اقتصادی جهان تبدیل شویم؛ عبدالملکی در پایان دو درخواست خود از رهبر انقلاب را نیز مطرح کرد.

متن سخنان دکتر عبدالملکی را در ادامه می خوانید.

بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله العظیم:
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ (اعراف/۹۶)
اللهّمَ صَلّ عَلی عَلی بنْ موسَی الرّضا المرتَضی، الامامِ التّقی النّقی و حُجّتکَ عَلی مَنْ فَوقَ الارْضَ و مَن تَحتَ الثری ، الصّدّیق الشَّهید صَلَوهَ کثیرَهً تامَهً زاکیهً مُتَواصِلهً مُتَواتِرَهً، مُتَرادِفَه کافْضَلِ ما صَلّیَتَ عَلی اَحَدٍمِنْ اوْلیائِکَ
سلام عرض می کنم خدمت حضرتعالی و همه اساتید بزرگوار؛ امیدوارم طاعات همه مورد قبول خداوند متعال قرار گرفته باشه.
آقا جان با علم نسبی به سه حوزه اقتصاد متعارف، اقتصاد ایران و معارف اقتصاد اسلامی و علم اجمالی به دو حوزه علوم سیاسی و حقوق بین الملل، دو مطلب را در باب اقتصاد مقاومتی عرض می کنم:
مطلب اول) در خصوص ظرفیت های اقتصاد ایران است. حضرتعالی زمانی فرمودید: “روزی که ملت ایران به قله برسد دشمنی‌ها به پایان خواهد رسید”. ما عرض می کنیم که امکان رسیدن به قله- در بخش اقتصاد- برای ملت ما وجود دارد:
–    با یک بهره برداری مناسب از منابع موجود کشاورزی، در میان مدت می توانیم به دوازدهمین قدرت اقتصادی جهان تبدیل شویم؛
–    همگام با این اقدام اگر از ظرفیت های نخبگان در اقتصاد دانش بنیان بهره برداری کنیم و همچنین نفت و گاز را محور توسعه صنعتی کشور قرار دهیم (به جای خام فروشی) در بلندمدت می توانیم به سومین قدرت اقتصادی جهان تبدیل شویم؛
–    و اگر همگام با این موارد، از ظرفیت های بخش تجارت، ترانزیت، خدمات مالی، دریا و معادن استفاده کنیم و جمعیت ما هم به ۱۵۰ میلیون نفر برسد، می توانیم به قدرت اقتصادی اول جهان تبدیل شویم و این در افق تمدنی قابل حصول است؛
و همه این ظرفیت ها به جهت منت عظیمی است که خداوند بر سر ملت ما گذاشته و به تحقیق ما مخاطب و مصداق آیه ۳۴ سوره مبارکه ابراهیم (علیه السلام) هستیم:
وَآتَاکُم مِّن کُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَتَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا
و اتفاقا آنچه باعث خصومت های دشمنان با ما شده نیز همین است: دشمن دریافته است که با روند رو به رشد ایران اسلامی، ترکیب “رشد شتابنده ما در عرصه علم و فنآوری” با “شکوفایی و پیشرفت اقتصادی” و همراهی این دو با “فرهنگ متعالی اسلامی” منجر به تحقق تمدنی نوین خواهد شد که نتیجه آن اضمحلال تمدن اقتصادی غرب و پایان سلطه آنها بر ملت های جهان خواهد بود.

مطلب دوم) در خصوص تحریم های غرب است. دشمن برای مقابله با جریان شکل گیری تمدن نوین اسلامی وارد جنگ اقتصادی با ما شد (مساله دشمن با ما موضوع هسته ای نیست، بلکه اسلام انقلابی تمدن ساز است).
دشمن در جریان جنگ اقتصادی به دنبال این بود که اقتصاد کشور را فلج کند و به اذعان خودش شدیدترین تحریم های ممکن را اعمال کرد؛ اما آقاجان قدرت فلج کنندگی تحریم های غرب بر روی اقتصاد ایران هرگز پشتوانه علمی و نظری نداشته است! چه در نظریه اقتصاد متعارف و چه در نظریه اقتصاد اسلامی.
در زمان وضع این تحریم ها حتی بسیاری از اقتصاددانان غربی کارآیی اقتصادی این تحریم را قبول نداشتند. به عنوان مثال آقای پروفسور استنلی فیشر (که یکی از اقتصاددانان برتر غرب است و هرکس در ایران به قدر لیسانس اقتصاد تحصیل کرده باشد ایشان را می شناسد) در سال ۲۰۱۲ (یعنی در اوج تحریم ها) مصاحبه کرد و گفت: “تحریم ها برای اقتصاد ایران مشکل جدی ایجاد نمی کند، زیرا ایرانی ها راه حل را پیدا خواهند کرد و غرب تنها می تواند منتظر اثرات سیاسی تحریم ها باشد”. شبیه چنین اظهارنظرهایی در غرب کم نبود. اتفاقا حدود ۴ سال پس از جنگ اقتصادی، غربی ها وقتی اثرات تحریم ها را می خواهند تحلیل کنند، به تبعات سیاسی آن اشاره می کنند (مثل بازگشت ایران پشت میز مذاکره و …).

از نظر تحلیل گران غربی، تحریم ها به لحاظ اقتصادی از سه کانال می توانست بر اقتصاد ایران اثر بگذارد:
الف. از طریق منع فنآوری،
ب. از طریق قفل کردن تجارت خارجی،
ج. از طریق تسلب بودجه دولت،

در عمل مورد اول و دوم حاصل نشد.:
– در سال های تحریم ما بیشترین سطح رشد فنآوری را تجربه کردیم (به خصوص در صنایع حساس مانند صنعت نفت و صنایع نظامی)؛
– همچنین مجموع صادرات و واردات ما در سالهای تحریم کاهش نیافت، بلکه حتی صادرات غیر نفتی افزایش یافت (میانگین مجموع صادرات و واردات ما در سال های ۹۰ تا ۹۳ حدود ۱۰۰ میلیارد دلار با کمتر از ده درصد نوسان بوده، در حالیکه این رقم در سالهای ۸۹ به قبل به کمتر از ۸۰ میلیارد دلار می رسید)؛
– تنها اتفاق نامطلوب- از نظر غربی ها- کاهش فروش نفت بود که از نظر ما در داخل امری مثبت تلقی می شود. در واقع این تحریم ها یک فرصت تاریخی برای ما به وجود آورد برای قطع وابستگی بودجه دولت به نفت خام و در همین راستا ما اصرار داریم که دولت محترم عهد کند که تا پایان برنامه ششم فروش نفت خام به صفر برسد (بدون اینکه تولید نفت خام کمتر بشه).
با این حساب همزمانی مشکلات اقتصادی ما در این سال ها با مساله تحریم ها دلیل بر اثرگذاری اقتصادی تحریم ها نیست، بلکه اثرات روانی تحریم ها از یک سو و ناکارآمدی اقتصاد داخلی (در دو بعد ساختارها و فرهنگ اقتصادی) مهم ترین علل مشکلات اقتصادی ما (نظیر تورم و بیکاری و …) بوده اند.
دانستن اینکه اثرات روانی و سیاسی تحریم ها بسیار بیشتر از اثرات اقتصادی آنها بوده ، از این جهت حائز اهمیت است که: کنترل این اثرات سیاسی و روانی در اختیار خود ماست و به مدیریت داخلی بر می گردد. همچنین مدیریت اقتصاد داخلی.
و اگر در سال های اخیر درگیر مشکلات اقتصادی بوده ایم، نه به جهت ضعف اقتصادی ما یا قدرت اقتصادی تحریم ها، بلکه به علت مسائل داخلی بوده است:
– (((در مورد تورم تنها ده درصدش مربوط به تحریم ها و افزایش نرخ ارز بوده،
– مساله بیکاری و کاهش تولید، خیلی کم تحت تاثیر تحریم ها بوده،)))
و ما نگرانیم که خدایی ناکرده مصداق جزء اخیر آیه ۳۴ سوره مبارکه حضرت ابراهیم علیه السلام باشیم:
… إِنَّ الإِنسَانَ لَظَلُومٌ کَفَّارٌ (۳۴)

آقاجان در پایان می خواستم اگه اجازه بفرمایید دو تا درخواست عرض کنم، البته حضرتعالی هر دو اینها را رو در جلسه کارگزارن که چند روز پیش خدمت شما بودند مورد تاکید قرار دادید:
اول) اینکه تاکید مجدد بفرمایید، در تحقق واقعی اقتصاد مقاومتی توجه به عنصر فرهنگی بسیار اهمیت دارد. هم اکنون در برنامه های دستگاه های اجرایی کمتر به این مساله توجه می شود. در واقع بسیاری از دستگاه های دولتی و غیر دولتی برنامه های اقتصاد مقاومتی را با پیش فرض فرهنگ اقتصادی مادی و غیرالهی تنظیم می کنند، در حالیکه یکی از ارکان اقتصاد مقاومتی فرهنگ اقتصادی اسلامی است که یکی از مولفه های اساسی آن جهاد اقتصادی است. برخی مسئولین محترم اصولا فرهنگ اقتصادی اسلامی را قابل برنامه ریزی و پیگیری نمی دانند و همین باعث بروز یک شکاف جدی در تحقق اقتصاد مقاومتی شده است.

درخواست دوم) اینکه بسیاری از مردم ما از جزییات و کم و کیف اقتصاد مقاومتی (ظرفیت های ما، علت دشمنی ها و اثرات تحریم ها و نقش هریک از اقشار) آگاه نیستند. بنده این رو در بیش از یکصد جلسه ای که با اقشار مختلف در شهرهای مختلف داشتم لمس کردم. در واقع در راستای اقتصاد مقاومتی اقدامات آموزشی و ترویجی لازم هنوز صورت نگرفته است. در این زمینه درخواست داشتم مجددا تاکید بفرمایید که دستگاه های اطلاع رسانی و فرهنگی و رسانه ای نقش آفرینی جدی تری داشته باشند.
البته هر دو این موارد رو حضرتعالی بارها فرموده بودید و در دیدار کارگزاران هم تاکید فرمودید.

آقاجان من نمی دونم چه سریه، در سال های اخیر در موارد متعدد وقتی چیزی از ذهن و قلب ما می گذشت و برامون دغدغه می شد، چیزی نمی گذشت که از لسان حضرتعالی صادر می شد، مثل مساله جمعیت، مثل مساله الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، مثل مساله جنگ تمدنی دشمن با ما، مثل مساله ظرفیت های شگفت انگیز اقتصاد ایران و …. امیدوارم که این موضوع نشانه این باشه که دعای شما در حق ما مستجاب شده و ما هم مشمول هدایت خداوند قرار گرفته باشیم؛
خدا رو شکر می کنم که در عصر زعامت حضرتعالی زندگی می کنم و عذرخواهی می کنم و طلب حلالیت بابت اینکه نتونستم همگام با شما در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی حرکت کنم. حلال بفرمایید.

با احترام
حجت الله عبدالملکی
عضو هیات علمی دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام