در این دوره اساتید و چهره هایی همچون دکتر مسعود درخشان، دکتر موسی نجفی، دکتر عادل پیغامی، دکتر احسان خاندوزی، دکتر مهدی طغیانی، دکتر قائمی نیا، دکتر روح الله نامداری، وحید جلیلی، فرهادی‌پور و سعیدی صابر دیدگاههای خود را در دو محور اقتصاد مقاومتی و آموزش علم اقتصاد بیان کردند.

ارائه کارگاهی روش‌های آموزش اقتصاد به کودکان در غرب به کمک نقاشی و تئا‌تر بخش دیگری از این دوره آموزشی بود.

اولین دوره آموزشی‌‌کارگاهی «اقتصاد واقعی» به همت پایگاه مدرسه اقتصاد و  از ۱۸ شهریور به مدت ۴ روز در تهران برگزار شد.

در ادامه گزارشی از مباحث مطرح شده در دوره به اطلاع می رسد:

درخشان: باید روی این مسایل حساس شد

 دکتر مسعود درخشان با نگاهی انتقادی به پیشینه اقتصاد اسلامی در کشور گفت : اگر اقتصاد را رابطه بدانیم و سعی کنیم روابط و رفتار‌ها را اسلامی بکنیم این اقتصاد، اسلامی نمی‌شود.

وی نظریه های اقتصاد اسلامی کنونی را دچار اشتباه در فهم پدیده‌های اقتصادی متعارف دانست و با مثالی از بانکداری اسلامی گفت: چون بانک را مجموعه‌ای از رفتار‌ها دیدیم و تحلیل کردیم که این رفتار‌ها باید اسلامی شود، پس رفتار بانکداری به شیوه گذشته قابل توجیه شد.

 عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه نظریه حاکمیتی اقتصاد اسلامی را ارائه کرد و گفت: در این نظریه بجای تلاش برای اسلامی کردن تک تک رفتار‌ها، باید جهت بُردار‌ی قدرت پدیده‌ها را به سمت تقویت نظام سیاسی سازمان دهی کرد.

وی در تبیین این نظریه خاطرنشان کرد: قدرت‌های سیاسی و اقتصادی بر هم تاثیر می گذارند؛ وقتی بانک می بیند نهادی شده است که قدرت دارد، باید بیشتر روی این مسایل حساس شد.

دکتر درخشان تقویت نظام سیاسی دینی را مهم‌ترین هدف اقتصاد اسلامی برشمرد و گفت: متفکرین اقتصاد اسلامی از این نکته غفلت کرده‌اند که اقتصادی اسلامی است که نتیجه‌اش مقوم قدرت سیاسی باشد و نظام فرهنگی را هم خدشه دار نکند.

پیغامی: بدون حافظه تاریخی اقتصاد شکننده می شود

دکتر پیغامی مقاوم سازی اقتصاد را اقتضای شرایط جهش و پیشرفت اقتصادی دانست و بیان کرد: تحمل جنگ ۳۷ ساله اقتصادی نشانگر این است که اقتصاد ایران دارای مراتبی از مقاومت است و امروز هم اقتصاد ایران برای توسعه و پیشرفت روزافزون نیازمند مقاومت بیشتر است.

وی گفت سه مولفه قرآن و سنت، بیانات رهبری و یافته‌های بشری، پشتوانه‌های معرفتی اقتصاد مقاومتی است که باید در راستای حصول به نتایج مورد نظر از آن‌ها بهره برد.

معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) در مورد نحوه نگاه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی عنوان کرد: اقتصاد مقاومتی از جنس سیستم عامل است یعنی یک نرم افزار نیست که بخواهیم روی اقتصاد ایران نصب کنیم بلکه خود سیستم عامل است.

پیغامی گفت: یکی از لازمه‌های اقتصاد مقاوم، داشتن حافظه تاریخی است، وقتی حافظه تاریخی پاک شود و ما متوجه نباشیم کجا بوده‌ایم و الان کجا هستیم و حتی غیر از واقعیت را به عنوان تاریخ بشناسیم اقتصاد ما بسیار شکننده می‌شود.

دکتر پیغامی با تبیین کلیدواژه های اقتصاد مقاومتی، ثبات و تثبیت اقتصادی را نخستین کلیدواژه برشمرد و افزود: لازمه این ثبات، داشتن روند در تغییر متغییر‌ها و عدم نوسانات پی در پی در آن‌ها است و برای تشخیص ثبات باید متغیرهای کلان را بررسی کرد.

وی از مفاهیم پایداری و تاب آوری به عنوان کلیدواژه های بعدی اقتصاد مقاومتی یاد کرد و گفت: پایداری در علم توسعه و اغلب محیط زیست کاربرد دارد، مفهوم تاب‌آوری یا فنریت نیز در سال ۱۹۷۰ تعریف شد و همواره باید در تمام سطوح خرد و کلان بررسی شود.

عادل پیغامی از sturdy به عنوان چهارمین کلیدواژه اقتصاد مقاومتی یاد کرد و افزود: معنای اولیه این کلیدواژه محکم بودن است و معنای ثانویه آن به اجتماع و مردم بازمی‌گردد، ضمن اینکه  Stationary کلیدواژه دیگری است که در ریاضیات، آمار و مدل‌های اقتصادسنجی مطالعه می‌شود.

وی آسیب پذیری، ضدشکنندگی و اقتصاد اسفنجی را نیز از دیگر کلیدواژه های اقتصاد مقاومتی عنوان کرد و خاطرنشان کرد: آسیب پذیری در علوم توسعه اقتصادی و اقتصاد بخش عمومی بررسی می‌شود و مفهوم ضدشکنندگی نیز در مقاوم سازی بانک‌ها به کار می رود.

پیغامی، ظرفیت متحمل را یکی دیگر از کلیدواژه های اقتصاد مقاومتی معرفی کرد و گفت: ظرفیت متحمل یعنی زمانی که کشور امریکا سعی در تحریم ایران می‌کند، باید ظرفیت هزینه‌ای را که متحمل می‌شود محاسبه و بررسی کند.

دکتر پیغامی، چابکی را آخرین کلیدواژه اقتصاد مقاومتی عنوان کرد و در انتهای بحث خود، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را از ابعاد مختلف بررسی کرد و گفت: در این زمینه هم نمونه‌های عینی فراوانی وجود دارد، به‌عنوان مثال امریکا پس از سال ۱۹۷۰، مقاوم سازی در حوزه ی شوک قیمت نفت را آغاز کرد و به واقع نتیجه گرفت.

خاندوزی: اقتصاد سیاسی، سد راه اقتصاد مقاومتی است

دکتر احسان خاندوزی معضلات مربوط به اقتصاد سیاسی را مهم‌ترین سد راه تحقق اقتصاد مقاومتی دانست و افزود: توجه به تعادلات اقتصاد سیاسی در کنار تعادلات اقتصادی در بررسی‌ها حائز اهمیت است.

مسئول میز اقتصادی مرکز پروهش‌های مجلس ضمن بر شمردن موانع و ناکامی‌های حل معضلات بانکی، مسئله خودکفایی غذایی و جدایی اقتصاد از نفت، حل مسئله زمین را شاهدی بر ممانعت تعادلات اقتصاد سیاسی در تحقق اهداف دانست و ریشه یابی این امر را در مولفه‌هایی همچون کوته نگری‌های سیاست گذاری و نبود سیستم جزایی اقتصادی دانست.

دکتر خاندوزی شفافیت اقتصادی و پر هزینه کردن فعالیت‌های نامولد را از راه‌های برون رفت از تعادلات نا‌مطلوب اقتصاد سیاسی عنوان کرد و افزود: خارج کردن منافع گروه‌های مولد از دست اندازی‌ دلال و سفته باز و تضمین سلامت اداری از طریق سیستم جزا و پاداش و در نهایت برنامه ریزی مدون بلند مدت از الزامات تعادل اقتصاد سیاسی است.

 نجفی: حرکت ها ناکام مانده است

دکتر موسی نجفی با اشاره به ماجرای تحریم تنباکو، عنوان داشت: ابزار تحریم ابتدا توسط ما علیه دشمنان استفاده شد و طبق اسناد تاریخی، تحریم خرید کالاهای خارجی توسط علمای شیعه ضربه‌های قابل توجهی به استعمارگران وارد ساخت که عصبانیت و خشم آن‌ها از این امر در اسناد تاریخی سفارت خانه‌هاشان مشهود است.

مدیر گروه اندیشه سیاسی ‏دانشکده الهیات و فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران به نقش هویت ملی و حافظه تاریخی در مبارزه‌ علیه استعمار و نیز تلاش برخی برای از بین بردن این دو عنصر اشاره کرد و گفت: البته با تلاش‌ علمای شیعه و حضور مردم این حرکت‌ها ناکام مانده است.

ابوجعفری: بهره وری عامل تحول اقتصاد

دکتر روح الله ابوجعفری به جهش ۷۰ برابری استفاده از مفهوم اقتصاد دانش بنیان در ادبیات اقتصادی روز دنیا اشاره کرد و گفت: این امر نشانه تحول در آینده تحولات اقتصادی است. وی مهم‌ترین حوزه تاثیر اقتصاد دانش بنیان را بخش بهره وری دانست که به تحول در بخش مختلف اقتصاد می‌انجامد.

ابوجعفری رژیم نهادی و اقتصادی، آموزش و مهارت‌ها، زیر ساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطی و نظام نوآوری را به عنوان چهار سنگ بنای اقتصاد دانش بنیان معرفی کرد.

کرامتی: مقابله با تحریمها با شرکتهای دانش بنیان

محمد مهدی کرامتی توضیحاتی را پیرامون ساختار شرکت‌های دانش بنیان مطرح کرد و به تشریح چگونگی حمایت نظام ملی فناوری از فعالان اقتصادی پرداخت.

به گفته کرامتی استفاده از فناوری‌های روز، استمرار در تحقیق و توسعه، استفاده از نیروهای متخصص و پیگیری مرزهای دانش ویژگی‌های اصلی شرکت‌های دانش بنیان است.

وی تولید علم و فناوری، ارتباطات صنعت و دانشگاه و مقابله با تحریم‌ها را سه کارکرد اساسی شرکت‌های دانش بنیان بیان کرد.

جلیلی: با آرامش عالمانه ظالمانه مواجیهم

وحید جلیلی با نقد نظام آموزش علم اقتصاد در کشور گفت: علوم غربی کاملا کانالیزه شده به دست ما می‌رسد و حتی نقدهایی که خود غربی‌ها بر نظریاتشان وارد کرده‌اند از ما پنهان می‌ماند.

مسئول دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی به عقب ماندگی مفرط فضای آکادمیک علم اقتصاد ایران نسبت به مرز‌های علم جهانی و تصلب افراد به مطالب منسوخ شده در غرب اشاره کرد و  افزود: راه مقابله با دیکتاتوری حاکم بر فضای علمی کشور مطالبه دانشجویی و فعالیت رسانه‌ای است.

جلیلی با هشدار درباره اینکه امروز در نظام آموزشی اقتصاد با یک تعلیم و تربیت بی‌درد یا یک آرامش عالمانه ظالمانه مواجه هستیم گفت: مفاهیم امروزی تنها بر روی کاغذ هستند و عمقی در تفکر دانشجو پیدا نمی‌کنند.

وی دو عنصر تشکیلات و تبلیغات را در شکل‌گیری پارادایم‌ها مهم دانست و گفت: افراد با دغدغه و فعال و روشن بین در فضایی دانشگاهی کم نیستند اما به دلیل عدم اتصال و نبود فضایی برای به اشتراک گذاری تجارب، همیشه در انزوای جریان اصلی عقب مانده واقع می‌شوند و نمی‌توانند تحولات بایسته را بوجود بیاورند.

 جلیلی خاطرنشان کرد: برای رفتن به سمت اقتصاد اسلامی باید پارادایم آن در کشور شکل بگیرد که به گزاره‌های علمی، اعتماد به نفس و دردمندی احتیاج دارد.

وحید جلیلی در توضیح رابطه دردمندی و عدالتخواهی گفت: عدالت‌خواهی نباید به دست افراد صرفاً احساساتی یا متعمقین بدون احساس بیفتد.

طغیانی: یک درس اقتصاد کافی نیست

دکتر مهدی طغیانی اهمیت آموزش مفاهیم اقتصادی هم سو با اهداف فرهنگی کشور را در سطوح ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان مطرح کرد و افزود: صرف داشتن یک درس اقتصاد در هر سال تحصیلی کافی نیست بلکه باید این مفاهیم در قالبهای فرهنگی و جذاب به دانش آموزان ارائه شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان به سه حوزه مهم آموزش از جمله آموزش‌های عمومی (در سطح مدارس) آموزشهای تخصصی (در سطح دانشگاه) و آموزشهای سبک زندگی اشاره کرد و گفت: از آنجا که تغییرات فرهنگی در اقتصاد مردم بسیار سخت صورت می‌گیرد باید از مسیر تربیت وارد این عرصه شد.

فرهادی پور: دانشجوها از اقتصادی که تدریس می شد ناراضی بودند

محمد رضا فرهادی‌پور سخنان خود را درباره ایجاد جنبش پسا اوتستیک (پسا متعارف) آغاز کرد و افزود: دانشجویان فرانسوی نسبت به آنچه در دانشکده های اقتصاد در جریان بود اعتراض کردند و صدای خود را به گوش تمام جهان رساندند.

مترجم کتاب‌ « بحران در علم اقتصاد» گفت: در ژوئن سال ۲۰۰۰ عده‌ای دانش‌جو در یکی از مدرسه‌های مشهور اقتصاد در فرانسه تجمع کردند. آن‌ها از اقتصادی که در عرصه جهانی تدریس می‌شد ناراضی بودند چرا که اعتقاد داشتند در آن به طور بی‌رویه‌ای از ریاضیات استفاده می‌شود، واقع گرا نیست، آموزشش تنها در حوزه اقتصاد نئوکلاسیک است و در آموزه‌ها جایگاهی برای تفکر انتقادی وجود ندارد. لذا آن‌ها نامه‌ای به برخی اساتید دادند که بیدار شوید پیش از آنکه خیلی دیر شود!

فرهادی‌پور در ادامه به بیان ویژگی‌های جنبش پست اوتستیک پرداخت و گفت: آن‌ها اقتصاد را به داشتن بیماری اوتیسم محکوم کردند. بیمار دارای ویژگی‌های زیر است: ۱- خیلی توانایی برقراری ارتباط اجتماعی ندارد. ۲- مهارت‌های کلامیش کم است. ۳- در برابر هر تغییری مقاومت می‌کند. ۴- علاقه‌مند به برقراری ارتباط با اشیا به جای انسان می‌باشد. ۵- انگیزه‌ای برای ارتباط با دیگران ندارد و باید تحریک شود. ۶- استفاده از الگوهای تکراری برایش لذت‌بخش است.

سعیدی: ترجمه برای شکستن هیمنه نئوکلاسیک

حامد سعیدی صابر مترجم و  مولف کتاب اقتصاد هترودوکس  درباره روش یادگیری مهارت ترجمه و اهمیت آن نکاتی را ایراد کرد.

وی گفت: ترویج ترجمه متون اقتصادی با هدف شکستن هیمنه نئوکلاسیک و باز کردن فضا برای اندیشه‌های نو بسیار ضروری است.

قائمی نیا: در نظام آموزشی ما، مطالب انتقادی تدریس نمی شود

دکتر علی اصغر قائمی نیا با بیان تاریخچه آسیب شناسانه از تاسیس دانشکده‌های اقتصاد در کشور گفت: متاسفانه منابع تدریس شده در مقاطع مختلف رشته اقتصاد صرفا به زبان انگلیسی و بر اساس اقتصاد نئوکلاسیک است و در هیچ یک از دانشکده‌ها منابع حتی به روز هم نمی‌شود. وی افزود در همین نظام آموزشی نیز ما سراغ ترجمه مطالب انتقادی حوزه اقتصاد نرفته‌ایم.

نامداری: اشتباه راهبردی انتشارات «سمت»

دکتر روح الله نامداری به بررسی نقش سازمان سمت در هندسه کنونی نظام آموزشی علوم انسانی کشور پرداخت گفت: سازمان سمت می‌توانست با ترجمه آثار انتقادی حوزه‌ اقتصاد و سایر حوزه‌های علوم انسانی به معرفی جریان‌های دیگر علمی در سطح جهان بپردازد.

نامداری انتشار تجربه های بومی برگرفته شده از وقایع و جریانهای واقعی اقتصادی کشور را از دیگر کارهای ناکرده «سمت» که منجر به آسیب به نهاد دانشگاه شده است برشمرد.

منبع: سدید

انتهای پیام/