آیت الله رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در نشست هم ‌اندیشی علمی «اسلام و جوان غربی: چالش‌ها و چشم‌اندازها (بررسی و بازخوانی دو نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به جوانان غرب)» که امروز ۱۷ اسفندماه در دانشگاه تهران برگزار می شود، با اشاره به اینکه ما از ابعاد گوناگون می توانیم نسبت به نامه صحبت کنیم، نام مقام معظم رهبری را تنها یک نامه نخواند و تصریح کرد: این نامه یک پدیده است، این نامه با یک سبک مخصوص با مخاطب به مخاطبه می پردازد که این نوع، یک سبک و شیوه رایج انبیاء(ع) است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، شیوه نگارش این نامه را شیوه متعارف و رویه ای از ادیان الهی دانست و گفت: این شیوه با مخاطب و وجدان مخاطب هدف معرفتی دارد.

آیت الله رشاد با بیان اینکه ما در اسلام مبانی در انسان شناسی انسان را به عنوان «ذات من» که از آن می شناسیم و تصور می کنیم  وجود انسان مقدم بر ماهیت اوست، انسان را «ذات من» خوش سرشت می دانیم و یا اینکه انسان را بد بیین یا بدسرشت می داند تصریح کرد: انسان دارای سرشت الهی و ملکوتی است در این عنصر و موجود چیزی به نام فطرت الهی نهفته است در وجود انسان فطرتی نهفته است که آنچنان است که هم در ساحت معرفت هم ساحت شناخت و هم گرایش و هم کنش و رفتار این فطرت بروز دارد.

وی با تاکید بر اینکه فطرت نحوه وجود آدم است گفت: ساحت گرایش و علاقه و رفتار، کنش و عمل آشکار می شود یعنی کارکرد سه گانه دارد.

آیت الله رشاد با اشاره به مقاله ای که به عنوان فطرت  نگارش کرده است اظهار کرد که آیات بسیاری این مدعا را به اثبات می رساند که انسان دارای فطرت الهی است، فطرت یعنی خلقت، این است هر دو بر  وزن فعله هستند. و در کلمه فطرت نکته ای نهفته است که فطرت با آفرینش بی پیشینه و بی الگو است. اقتباس از جایی نیست. انسان دارای خلقت خاص وبی پیشنه است.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به آیه دیگری به اصل خلقت انسان دارای ذاتی است که ان گوهر الهی است پرداخت و گفت: خدای متعال آن گوهر الهی را آفریده است.

وی ادامه داد: در برخی از آیات اشاره شده که اگر با کافر هم مواجه شوید از آن اعتراف بگیرید و از وجدان آنها بپرسید که زمین و آسمان را چه کسی خلق کرده است؟!، این را باید از وجدان آنها پرسید نه با لایه های وجود انسان که آلوده به گناه و حجاب های ظلمانی است.

رشاد تصریح کرد: اینکه می گوییم از آنها سوال کنیم که آسمان و زمین را چه کسانی آفریده اند و جواب صحیح به آن می دهند می گوییم خدا در وجودش همه خدا است.

وی در ادامه سخنانش اظهارداشت: گاهی مثال زدند از کجا بفهمیم خدایی هست و گونه خدا را درک کنیم در پاسخ باید گفت: وقتی شما سوار بر کشتی در امواج رها هستید و هیچ دسترسی به جایی ندارید در شرایط سخت و دشوار و بلایایی که ایجاد می شود همه این مسائل نمایان و درست می شود و نشان می دهد که چیزی وجود دارد و درون آدمی چیزی هست.

آیت الله رشاد بیان کرد: خیلی از تجارب معنوی و دینی از کسانیکه در این شرایط قرار گرفته اند معرفت چنین آگاهی ها، کاملا حضوری است. کسی نگفته است که وسط توفان زده شدید اینگونه بیاندیش، محاسبه عقلی هم نمی توان کرد ما از این نکته ها غافلیم.

وی با اشاره به اینکه خیلی خوب است که با شیوه برهانی با مخاطب سخن بگوییم و با او ارتباط برقرار کنیم و در برخورد اولیه با مخاطب استدلال عقلی داشته باشیم، گفت: در وهله اول امکان محاسبه با وجدان مخاطب نیست که برای ورود روش عقلی مناسب باشد مخصوصا به شیوه سقراطی با مخاطب سخت بگوییم. بسیاری از مباحث جز به شیوه عقلی پیش نمی رود.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه سخنانش بیان کرد: بلکه باید از شیوه نقلی کمک بگیریم، مواجهه فطری و وجدان مخاطب هدف دیگری است، یعنی می توان با آنها تقاطع فکری کرد.

این مقام مسئول با اشاره به وعظ برخی از اهل منبر در صدا و سیما  که مورد اقبال و استقبال مردم قرار هستند گفت:  این وعاظ انگار فلسفه می گویند، زیرا گاهی به آیاتی هم روایت نمی کنند، آنها سبک تقاطع دارند. سب شناسی تقاطع با مخاطب این سبک است که حضرت آقا هم با مخاطب غربی به این شیوه سخن گفته اند.

وی افزود: شیوه ایشان این گونه است زیرا ایشان مطلع هستند که غربی ها به بحث های انتزاعی علاقه ندارند و این روش چندان جواب نمی دهد و حتی ملاحظه می کنید که ایشان در نامه خود به آیات و روایات هم نپرداخته است حتی آیاتی هم از انجیل و تورات به نفع اسلام هم داریم که ایشان از این موضوع هم چیزی نیاورده اند یعنی از شیوده عقلی برهانی استفاده نکرده است بلکه با وجودان و فطرت مخاطب سخن گفته است.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه رهبری حتی در نامه به آیات و روایات و حتی روایات انجیل و تورات نیز تمسک نجستند بلکه بیشتر تصور می‌کنم با وجدان و فطرت مخاطب تخاطب کردند. ایشان در این نامه با اشاره به جنگ‌های غرب و تاریخ سیاه آنها به روشنفکران غربی که در صدد تغییر تاریخ هستند اشاره کرده و بیان می‌کنند که جریان وسیعی در حال تغییر تاریخ با برخوردی هرمنوتیکی است.

وی اهمیت پرسش رهبری از جوانان غربی را  بدین دلیل دانست که وجدان عمومی آنها را بیدار کند تا در عین حال واقعیت را ببینند و قبول کنند که وجدان عمومی غرب با تأخیر بیدار می‌شود.

آیت الله رشاد  تأکید کرد: باید امروز را مطالعه و نقد کرد و خیلی زیرکانه غرب را زیر سوال برد. باید پرسش کرد که چرا روشنفکران و سیاست‌مداران غرب که مدعی آینده‌پژوهی هستند آینده و گذشته را می‌بینند اما حال را نمی‌بینند و چرا از شکل‌گیری آگاهی عمومی جلوگیری می‌کنند.خود سیاست‌گذاران غربی در برابر این نامه سکوت اختیار کردند.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: رهبری در این نامه تلاش دارند این مضمون را برسانند که اسلام دین تقلبی نیست و اسلام واقعی با داعش برابر نیست. اسلام ناب همانی است که تمدن‌ساز بوده است. ایشان نگاه و مخاطب غربی را به خوبی در نظر گرفته‌اند و به لحاظ سبک‌شناسی از شیوه مخاطبه با وجدان استفاده کرده‌اند، شاید گمشده خود ما اصحاب گفتمان انقلاب نیز همین باشد که با جامعه و وجدانمان چنین مواجهه‌ای نداریم.

منبع:طلیعه

انتهای پیام/